Ghi chép dưới hầm (I-10)

X

Quý vị tin vào tòa lâu đài bằng pha lê bền vững muôn đời, nghĩa là tin vào một thứ mà không được lén thè lưỡi ra chế nhạo hoặc chĩa nắm tay về phía nó một cách tục tĩu, cho dù có giấu tay trong túi quần. Có lẽ vì thế mà tôi rất e ngại tòa lâu đài đó, chính vì nó bằng pha lê và vì nó bền vững muôn đời và không được lén thè lưỡi ra chế nhạo.

Quý vị thấy chứ: nếu như thay vì tòa lâu đài mà chỉ là một cái chuồng gà, thì có lẽ tôi sẽ chui vào chuồng gà để trú mưa, và mặc dù rất biết ơn vì nó đã che mưa cho tôi, xét cho cùng tôi nhất định không gọi cái chuồng gà là lâu đài được. Quý vị bật cười, thậm chí quý vị còn bảo là trong trường hợp đó thì chuồng gà và lâu đài phỏng có gì khác nhau. Vâng, - tôi xin thưa, - nếu như chỉ cần chỗ trú tạm để khỏi bị ướt.

Nhưng phải làm gì nếu trong đầu tôi nảy ra í nghĩ rằng người ta sống không phải đơn thuần chỉ để sống, mà phải sống trong tòa lâu đài cơ. Đó là dục vọng của tôi, ước muốn của tôi. Quý vị có thể tẩy sạch được dục vọng của tôi chừng nào đã thay đổi được những ham muốn của tôi. Vậy thì thay đổi đi, nhử tôi bằng thứ khác đi, ban cho tôi lí tưởng khác đi. Nhưng trong khi chờ đợi tôi sẽ không gọi cái chuồng gà là một tòa lâu đài. Kể cả tòa lâu đài pha lê chỉ được xây trên cát, nó không phù hợp với quy luật tự nhiên, và tôi đã bịa đặt ra nó chỉ do sự ngu xuẩn của tôi, do một số những tập quán hủ lậu, vô lí của thế hệ chúng ta. Nhưng việc quái gì đến tôi nếu như nó không phù hợp. Mặc tình sao cũng được, nếu như nó tồn tại trong ước muốn của tôi, hay nói đúng hơn, nó còn tồn tại chừng nào những ước muốn của tôi còn tồn tại? Có thể quý vị lại bật cười? Quý vị cứ việc cười; tôi chấp nhận mọi sự chế nhạo, nhưng rốt cuộc tôi sẽ không nói là tôi no trong khi tôi vẫn còn muốn ăn; xét cho cùng tôi vẫn biết rằng tôi sẽ không iên tâm với sự thỏa hiệp, với một con số không quay vòng vô tận, chỉ bởi vì nó tồn tại theo quy luật tự nhiên và nó thực sự tồn tại. Tôi sẽ không chấp nhận đánh đổi ước muốn của tôi lấy vòng nguyệt quế - ngôi nhà trọ chết tiệt với những căn hộ dành cho người nghèo theo hợp đồng có thời hạn một ngàn năm, và để phòng xa có treo một tấm bảng hiệu của nha sĩ Wagenheim. Hủy diệt mọi ham muốn của tôi đi, lật đổ lí tưởng tôi đi, hãy chỉ cho tôi điều gì tốt hơn nào, tôi sẽ đi theo quý vị. Có lẽ quý vị sẽ bảo chẳng hơi đâu mà dây vào tôi; nhưng trong trường hợp đó tôi cũng có thể trả lời quý vị bằng giọng điệu i hệt. Chúng ta đang thảo luận nghiêm túc; còn như quý vị chẳng thèm lí gì đến tôi thì tùy, tôi cũng cóc cần. Tôi có hầm trú ẩn rồi.

Nhưng chừng nào tôi còn sống và còn ham muốn, thì thà cứ để cho tay tôi khô héo dần mòn chứ nhất quyết tôi không khuân dù chỉ một viên gạch nhỏ tới ngôi nhà trọ thổ tả đó! Đừng nhìn vào sự việc là mới đây tôi đã chối bỏ tòa lâu đài pha lê ấy chỉ vì lí do duy nhất là không được thè lưỡi ra chế nhạo nó. Tôi nói thế hoàn toàn chẳng phải là vì tôi khoái thè lưỡi chế nhạo. Có thể tôi chỉ bực là vì trong tất cả những tòa kiến trúc của quý vị chưa tìm được một cái nào mà có thể thè lưỡi ra chế nhạo được. Trái lại, để tỏ lòng biết ơn, tôi bằng lòng cho cắt lưỡi tôi đi nếu như có cách nào khiến tôi không bao giờ muốn thè nó ra. Nếu không có cách nào thì chả việc gì đến tôi và cần phải tạm hài lòng với những căn hộ rẻ tiền. Vì lẽ gì tôi lại có những mong muốn như thế? Chẳng lẽ tôi được tạo ra như vậy chỉ là để đi tới một kết luận rằng sự tạo thành đó chỉ là một trò đùa vô duyên? Chẳng lẽ toàn bộ mục đích chính là ở đó? Tôi không tin thế.

Tuy vậy, quý vị biết gì không: tôi cam đoan người anh em dưới hầm của chúng ta cần phải được thắng dây cương. Dù rằng hắn có khả năng ngồi lặng im dưới hầm suốt bốn mươi năm, nhưng hễ cứ thò mặt ra ánh sáng là i như rằng hắn lại mở máy lải nhải, lải nhải nữa, lải nhải mãi...